Mariahout

Pionieren met agroforestry op de Janmiekeshoeve

De Janmiekeshoeve is een biologische boerderij gelegen in Mariahout, Noord-Brabant. Wie de Janmiekeshoeve bezoekt ziet al snel de enorme licht gebogen rijen aan bomen en struiken. John Heesakkers, eigenaar van de Janmiekeshoeve, zegt echter dat dit beeld niet altijd vanzelfsprekend was. Van oorsprong was de Janmiekeshoeve namelijk een gangbaar melkveebedrijf. In 2011 maakte John de keuze om verder te gaan als biologisch melkveebedrijf om zo de landbouw in harmonie te brengen met de natuur. Vijf jaar geleden heeft John de knoop doorgehakt om te stoppen met melkvee, mede door de invoering van het fosfaatrechtensysteem. Voor de Janmiekeshoeve was dit het punt om, na de overgang naar biologisch, wederom een nieuwe richting op te gaan. Er werd toen gekozen om een transitie te beginnen naar een bosboerderij. Agroforestry werd dus het nieuwe uitgangspunt van de Janmiekeshoeve.

Via zijn biologische boeren netwerk hoorde John voor het eerst van de term agroforestry. Na het lezen van het boek van Mark Shepard, Herstellende  Landbouw, was John geïnspireerd om met agroforestry aan de slag te gaan. Hij zag namelijk in dat het een geschikte manier was om nog meer harmonie tussen de landbouw en natuur te creëren.

Als biologische boer werk je al heel veel met de natuur. Met agroforestry kun je de natuur en landbouw echt combineren en bij elkaar brengen. Dat had ik een beetje in mijn achterhoofd en toen wilde ik het gaan toepassen op een hectare hier bij ons bedrijf.

In 2020 werd samen met het Groen Ontwikkelbureau van de provincie Noord-Brabant een plan gemaakt om in eerste instantie één hectare agroforestry te realiseren. Zo’n vier jaar later is dit gegroeid tot ruim 18 hectare aan vruchtdragende bomen. Dit levert een natuurlijke zone op die de twee bossen achter en naast de Janmiekeshoeve met elkaar verbinden. John ziet dagelijks de positieve invloed van agroforestry op zijn bedrijf.

Wij zijn een omgeving aan het creëren waar ook vogels, wild, insecten en amfibieën op afkomen, waar ze kunnen verblijven. We zien de diversiteit gewoon toenemen.

Als het aan John ligt is de groei van het agroforestry systeem op de Janmiekeshoeve nog niet klaar. Zo zijn er plannen om de komende winter nog een stuk voedselbos aan te planten. John ziet wel in dat een nog grotere uitbreiding van agroforestry op zijn bedrijf extra werk met zich meebrengt.

We hebben al wel behoorlijk wat onderhanden. Het moet ook allemaal beheerd worden en geoogst worden. Dus dat wordt nog wel een uitdaging. Als ik wat kansen zie om het nog wat uit te breiden dan gaan we dat zeker doen, maar het moet wel beheersbaar zijn.

Ondanks dat het opzetten en beheren van een agroforestrysysteem tijd en moeite kost is John ervan overtuigd dat het een investering is die zichzelf terug gaat betalen. Zo hoopt hij over een paar jaar flink op stoom te zijn met zijn productie en verwerking. Ook qua verkoop zijn er al mooie stappen gezet. Zo is er sinds kort contact met een restaurant die de producten van de Janmiekeshoeve wilt gaan afnemen om verder te verkopen. Ook wordt er geëxperimenteerd en is er een samenwerking in verwerking. Naast uitbreiding qua productie ziet John ook wel iets moois in het faciliteren van een plek waar mensen met een afstand-tot-de-arbeidsmarkt een mooie dagbesteding kunnen krijgen

Aan andere boeren die overwegen om met agroforestry te beginnen, geeft John het volgende advies: leer van degenen die het al doen. Bezoek boerderijen die al ervaring hebben met agroforestry en laat je inspireren. Neem de tijd om een gedegen plan te maken dat past bij jouw grond en wensen. Er vallen van allerlei verschillende combinaties te maken, van systemen met melkkoeien of kippen tot akkerbouw. Het is een hele uitdaging, maar het brengt ook heel veel.