Lettele

Van landschapsontwerper naar natuurinclusief boeren, agroforestry op De Melkbrouwerij

Rick in ‘t Veld had in eerste instantie geen plannen om de boerderij over te nemen van zijn vader. Uiteindelijk heeft hij er toch voor gekozen om dit te doen en runt hij samen met zijn vrouw Arjuna De Melkbrouwerij in Lettele, Overijsel. Rick heeft zelf geen traditionele landbouw opleiding gevolgd, maar heeft gestudeerd voor landschapsontwerper. Het overnemen van de boerderij bleek een mooie manier om zijn interesse voor landschapsontwerp vorm te geven en de boerderij te gaan ontwikkelen op zo’n manier dat die aansluit bij zijn eigen interesses. Daarnaast trok de manier van leven op een boerderij met zijn gezin hem heel erg. 

Een van de manieren waarop Rick en Arjuna het landschap van De Melkbrouwerij hebben ontworpen is met agroforestry. Op hun 50 hectare aan grond passen ze verschillende vormen van agroforestry toe, bijvoorbeeld stukjes voedselbos. Hiermee experimenteren ze met wat voor hun bedrijf zou werken. Verder hebben ze percelen ingericht die gericht zijn voor het bevorderen van de biodiversiteit. Zo zijn deze ingericht met bijvoorbeeld walnotenbomen en hazelaars.

De keuze om met agroforestry te starten komt voort uit de motivatie om verder te gaan dan enkel biologische landbouw.
Op een bepaald moment begon ik me te richten op kruidenrijk grasland om het rantsoen voor mijn koeien te diversifiëren. Vervolgens ben ik begonnen met het integreren van voederbomen, wat weer een stap verder is. Het leek mij mooi om steeds meer stappen te nemen om ons bedrijf meer natuurinclusief te maken.

Verder speelt de combinatie van de ligging van het bedrijf en het veranderende weer een rol bij de motivatie voor het aan planten van bomen. De Melkbrouwerij ligt namelijk op hoge zandgrond die de afgelopen jaren veel last heeft gehad van droogte. Om hiermee om te gaan heeft Rick door middel van voederbomen en andere vormen van agroforestry, een microklimaat gecreeërt dat minder gevoelis is voor verdroging door wind en erosie. Daarnaast zorgen de bomen ook voor schaduw voor zijn koeien. Door agroforestry toe te passen streven ze naar een bedrijfssysteem dat natuurinclusief is en wat hun veerkracht verhoogt tegen verschillende extremen dankzij de diversiteit die ze creëren.

Ondanks het enthousiasme voor agroforestry geeft Rick aan dat hun toepassing van agroforestry vooral gericht is op experimenteren.
We hebben de walnoten en hazelnoten niet geplant met het idee dat dit op korte termijn het nieuwe verdienmodel van ons bedrijf zal worden. Verder is het voedselbos echt een experiment. Het heeft een educatieve functie en we halen er ook voedsel uit dat we kunnen verkopen, hopelijk dekt dat de kosten een beetje.

Voor andere agrariërs die overwegen om met agroforestry te beginnen adviseert Rick om een persoonlijk plan te maken en hulp te vragen waar nodig. Zelf schakelden ze bijvoorbeeld een architectenbureau in tijdens de ontwikkeling van hun bedrijfsplan Melk & Noot. Dit bedrijfsplan was gericht om De Melkbrouwerij nog natuurvriendelijker te maken, waarin onder andere agroforestry naar voren kwam. Met het plan ‘Melk & Noot – een fijnschalig landschap’ was De Melkbrouwerij in 2018 een van de prijswinnaars van de ontwerpprijsvraag Brood & Spelen. Verder adviseert Rick om langs te gaan bij boeren die al met agroforestry bezig zijn. Zo is De Melkbrouwerij zelf een demobedrijf voor het project ‘Boeren met bomen’. Op De Melkbrouwerij worden dan ook regelmatig rondleidingen gegeven om te laten zien hoe zij agroforestry hebben toegepast.