Ekoland: Film ‘Bomen op mijn land’ kent succesvolle première
Op 19 april ging de film 'Bomen op mijn land' in première in de Verkadefabriek in Den Bosch voor zo’n 200 bezoekers. De film geeft een aansprekend beeld van drie boerenfamilies die bomen en struiken hebben ingepast in hun bedrijf.
Er is veel belangstelling voor agroforestry, maar in Nederland zijn er nog weinig agrarische bedrijven met een volgroeid systeem van bomen in en om de akkers of weilanden. Filmmaker Joris van der Kamp – bekend van de film Bodemboeren – laat graag agrarische ondernemers zelf over hun ervaringen vertellen. Hij zocht in Frankrijk en België drie ondernemers met een volwassen agroforestry-systeem en volgde die bedrijven een jaar lang in elk seizoen voor de nieuwe film ‘Bomen op mijn land'. De film schetst een levendig portret van drie bijzondere boerenfamilies die elk op hun eigen manier de principes van agroforestry toepassen en zo laten zien dat het kan: bomen en struiken integreren in je bedrijfsvoering.
La Ferme Plaine de Vie
Het biologische akkerbouwbedrijf met rijenteelt verwerkt het grootste gedeelte van de akkerbouwproducten zelf en kan daarom de bomen en struiken goed inpassen. Broer Sylvain is akkerbouwer en zijn zus Inès Deraeve verwerkt de producten in eigen bakkkerij en winkel. Het prachtige akkerbouwbedrijf in Bayonvillers, Noord-Frankrijk telt 42 hectare land en ze telen diverse gewassen, zoals granen, koolzaad, zonnebloemen, boekweit, peulvruchten en gras-klaver. Een groot deel van deze gewassen wordt door Inès verwerkt tot meelproducten, brood, pasta en droogwaren goederen in de ambachtelijke bakkerij op het bedrijf zelf. Met agroforestry besparen zij op energiekosten: ze gebruiken het hout voor eigen verwarming en in de bakkerij. Zij verwachten op termijn kwaliteitshout te kunnen leveren.
Ferme du Bout du Breuil
De melk- en vleesveehouderij van Guillaume Fouble in Hermelinghen, Noord-Frankrijk, is 70 hectare grasland, aardappelvelden, snijmais en graangewassen. Guillaume is verknocht aan zijn 40 melkkoeien, waarvan de melk via een coöperatie wordt verkocht, en biedt de dieren schaduwrijke plekken met zijn bomen en hagen. Ook heeft hij 60 vleesrunderen, waarvan jaarlijks zo'n 16 à 17 dieren geslacht worden en het vlees verkocht wordt via de eigen boerderijwinkel en via lokale afnemers. Guillaume's motivatie om hagen te planten is meervoudig. Hij is zelfvoorziend met houtsnippers die hij gebruikt als strooisel in zijn stallen. Hij is hier erg tevreden over. „Het bespaart kosten voor aankoop van stro en het is makkelijk, ik gooi elke 10 dagen een grote hoeveelheid houtsnippers in de stal en de dieren verdelen het zelf.”
Ook eet het vee graag van de verschillende bladeren en twijgen. „Ik zie dat dit hoort bij hun natuurlijke gedrag. Bovendien krijgen ze hiermee micronutriënten binnen die in hun rantsoen kunnen ontbreken.”
Guillaume Fouble ziet ook voordelen in een grotere biodiversiteit op zijn land. De koolstofrijke mest en het uitspreiden van houtsnippers geeft een verbetering van de bodemkwaliteit op zijn bedrijf.
De Woudezel
Diderik Clarebout, met zowel romantische als meer rationele voedselbossen, is een enthousiaste pionier. Hij houdt van oogsten, en de film laat zien hoe hij letterlijk en figuurlijk de vruchten plukt van zijn voedselbos in Houthulst, West-Vlaanderen, België. Zijn bedrijf beslaat een totale oppervlakte van 6 hectare, waarop hij in 2008 begon met de eerste aanplant van zijn voedselbos. De Woudezel heeft verschillende systemen, namelijk: agroforestry-systemen, traditionele boomgaarden, romantische voedselbossen en rationele voedselbossen. In de film deelt Diderik zijn passie en kennis over deze diverse agroforestry-systemen, die niet alleen bijdragen aan een ecologisch evenwicht, maar ook een overvloed aan eetbare gewassen voortbrengen. Die verkoopt hij zowel in de bessenautomaat aan de weg als aan bijzondere klanten verderop in de keten, zoals restaurants. Daarnaast haalt Diderik omzet uit plantgoed en uit cursussen en rondleidingen. „Ik heb heel veel werkplezier”, stelt hij lachend.
Heb je belangstelling om de film te vertonen voor een groep ondernemers, op je school of in je regio? Neem dan contact op met het Agroforestry Netwerk Nederland via agroforestrynetwerk@rvo.nl. Je kunt hier de trailer bekijken.
Agroforestry, wat levert het op?
Passend bij de film ‘Bomen op mijn land’ van filmmaker Joris van der Kamp stelde WUR-onderzoeker Maureen Schoutsen met collega's een factsheet samen over de bedrijfseconomische resultaten van de twee Franse bedrijven uit de film plus een Duits bedrijf met akkerbouw en bos. Wat zijn voor deze drie bedrijven de producten en de kosten plus baten van het inpassen van bomen en struiken op hun bedrijf?
De factsheet bevat een uitgebreide beschrijving van de bedrijfsopzet en berekent een marginaal saldo per hectare. Ook een cumulatieve kasstroom over 20 jaar geeft een beeld van de opbrengsten op lange termijn. Meer lees je in factsheet 15: drie voorbeelden met agroforestry, wat levert het op?
Tekst: Maria van Boxtel - Ekoland